Zgłębiając dzieje wczesnego kina japońskiego, część czasu poświęcam na próbę rozpoznania stopnia jego obecności w zagranicznej prasie. Z racji globalnego zasięgu anglojęzycznych pism branżowych oraz samej specyfiki tego rodzaju periodyków to właśnie w nich można znaleźć najwięcej wzmianek i przekrojowych artykułów o japońskim kinie. Mniejsze materiały pojawiały się również w gazetach codziennych, czasem w formie ciekawostek, zazwyczaj jednak w związku sensacyjnymi – przynajmniej w perspektywie zachodnich odbiorów – wydarzeniami lub praktykami japońskiego przemysłu filmowego.

Ku mojemu zaskoczeniu niedawno odkryłem, że i w polskiej prasie z okresu międzywojennego znalazło się kilkadziesiąt wzmianek i przekrojowych artykułów poświęconych kinu japońskiemu. W przypadku prasy filmowej artykuły te tworzone były zwykle na podstawie materiałów z prasy anglojęzycznej.

Poniżej przedstawiam wszystkie polskojęzyczne artykuły z okresu międzywojennego, do jakich udało mi się (do tej pory) dotrzeć.

„Kurjer Warszawski”, r. 108, nr 34, wydanie wieczorne, 03.02.1928.

„Nowy Kurjer”, r. 39, nr 114, 17.05.1928.

Artykuł w niezmienionej postaci został przedrukowany w dzienniku „Hasło Łódzkie” z 19 maja 1928 roku (r. II, nr 138, tytuł: Śmierć krótkim włosom! Walka z chłopięcą fryzurą w Azji Wschodniej) i dwutygodniku „Powszechna Gazeta Fryzjerska” z 1 lipca 1928 roku (r. VI, nr. 13).

„Kurjer Warszawski”, r. 109, nr 68, 10.03.1929.

„Tęcza”, r. III, nr 15, 13.04.1929.

„Kurjer Warszawski”, r. 109, nr 198, wydanie wieczorne, 30.04.1929.

„Ilustrowany Kuryer Codzienny”, r. 21, nr 112, 29.04.1930.

Artykuł w niezmienionej postaci został przedrukowany w dzienniku „Nowy Kurjer” z 30 kwietnia 1930 roku (r. 41, nr 100, tytuł: Sławny malarz Fużita o filmie japońskim).

„Kurjer Polski”, r. 33, nr 210, 03.08.1930.

„Rzeczpospolita”, nr 213, 06.08.1930.

Artykuł w niezmienionej postaci został przedrukowany w dzienniku „Kurjer Warszawski” z 10 sierpnia 1930 roku (r. 110, nr 217) i w dodatku do pisma „Pielgrzym” – „Krzyż” z 14 września 1930 roku (r. 2, nr 37). Skrócona wersja artykułu (bez dwóch ostatnich zdań) ukazała się także w dzienniku „Rozwój” z 10 sierpnia 1930 roku (r. 34, nr 219).

„Kino”, r. 1, nr 32, 12.10.1930.

„Tygodnik Ilustrowany”, r. 72, nr 15, 11.04.1931.

„Express Wieczorny Ilustrowany”, r. 8, nr 148, 29.05.1931.

„ABC”, r. 7, nr 213, 26.07.1932.

„Kurjer Nowogródzki”, r. 2, nr 197, 14.08.1932.

Artykuł został opublikowany w identycznej postaci w dzienniku „Słowo” z 14 sierpnia 1932 roku (r. 11, nr 197).

„Tęcza”, r. VI, nr 4, kwiecień 1932.

„ABC”, r. 8, nr 68, 06.03.1933.

„Kino dla Wszystkich”, r. 9, nr 12, 19.03.1933.

„ABC”, r. 8, nr 188, 03.07.1933.

Artykuł w niezmienionej postaci został przedrukowany w dzienniku „Kurjer Poznański” z 4 lipca 1933 roku (r. 28, nr 300, tytuł: Gość z „Krainy Wschodzącego Słońca”).

„ABC”, r. 8, nr 299, 16.10.1933.

„Wiadomości Filmowe”, r. 1, nr 12, 01.11.1933.

„Przegląd Katolicki”, r. 71, nr 45, 19.11.1933.

„ABC”, r. 9, nr 222, 12.08.1934.

„Express Wieczorny Ilustrowany”, r. 13, nr 170, 17.06.1935.

„ABC”, r. 10, nr 191, 06.07.1935.

Artykuł został przedrukowany w niezmienionej postaci w dzienniku „Nowy Kurjer” z 19 lipca 1935 roku (r. 46, nr 164), a w skróconej wersji w „Warszawskim Dzienniku Narodowym” z 7 lipca 1935 roku (r. 1, nr 41B, tytuł: Japoński przemysł filmowy).

„Warszawski Dziennik Narodowy”, r. 1, nr 41B, 07.07.1935.

Artykuł w niezmienionej postaci został przedrukowany w „Dzienniku Wileńskim” z 8 lipca 1935 roku (r. 19, nr 185).

„Kino”, r. 8, nr 6, 07.02.1937.

„Kino”, r. 8, nr 33, 15.08.1937.

„Kino”, r. 8, nr 44, 31.10.1937.

„Kino”, r. 8, nr 45, 07.11.1937.

„Wiadomości Filmowe”, r. 5, nr 22, 15.11.1937.

„Gazeta Polska”, r. 10, nr 37, 07.02.1938.

„Wiadomości Filmowe”, r. 6, nr 17, 01.09.1937.

„Światowid”, r. 16, nr 25, 18.06.1939.

Pierwsza wersja wpisu pojawiła się na blogu w 2014 roku. Od tego czasu jest on sukcesywnie rozwijany. Ostatnie materiały zostały dodane w 2019 roku.