Od dłuższego czasu chodzi mi po głowie projekt w duchu historii mówionej poświęcony dziejom kina Chemik działającego w schyłkowym okresie PRL-u przy Zakładach Chemicznych „Alwernia” w Alwerni, położonej ok. 50 km na zachód od Krakowa. Jako że część mojej rodziny pochodzi z Alwerni i okolic, kino okazjonalnie przewijało się wCzytaj dalej
Kategoria: Artykuły
„Przygody Tarzana wśród małp”: Pierwszy komiks o Tarzanie w Polsce
Od dawna już chodzi mi po głowie pomysł, by co jakiś czas prezentować na blogu komiksy wydawane w międzywojennej Polsce. Ukazywało się ich wówczas całkiem sporo, a temat ten jest dość dobrze rozpoznany w polskim piśmiennictwie, głównie – choć nie tylko – za sprawą książki Adama Ruska Tarzan, Matołek iCzytaj dalej
Uprowadzenie Maxa Lindera w Warszawie
Do dużego wschodnioeuropejskiego miasta ma przybyć na kilka występów gwiazdor światowego formatu. Bilety wyprzedają się z wyprzedzeniem. W dniu, w którym artysta ma zjawić się na stacji kolejowej, komitet powitalny odkrywa, że nie ma go w pociągu, choć z całą pewnością do niego wsiadł. Na organizatora wydarzenia pada blady strach.Czytaj dalej
II wojna światowa w amerykańskich komiksach grozy z lat 50. XX wieku
Dziś w nikim nie budzi już chyba wątpliwości stwierdzenie, że niemożliwe jest opisanie dziejów jakiegokolwiek medium w oderwaniu od szerszej historii, w ramach której to kształtowało się, funkcjonowało i ewoluowało. Wśród badaczy komiksu panuje powszechny konsensus, w myśl którego do rozwoju rynku komiksowego w USA wydatnie przyczyniła się II wojnaCzytaj dalej
„Flash Gordon” Alexa Raymonda w międzywojennej Polsce
We wstępie do 26. numeru fanzinu „Kwazar” z połowy 1986 roku Rafał Sumacz pisał: „Flash Gordon znany jest bywalcom konwentów jako bohater filmu; mało kto wie, że żywot swój rozpoczął w latach trzydziestych jako postać komiksowa. Z pewnością jeszcze mniej ludzi wie, że już w Polsce przedwojennej był on (jakoCzytaj dalej
Dzielni mali Japończycy: Wojna rosyjsko-japońska w brytyjskich filmach z epoki
Wojna rosyjsko-japońska (1904-1905) budziła na Zachodzie ogromne zainteresowanie ze względu na jej wagę dla sytuacji polityczno-ekonomicznej na Dalekim Wschodzie i fakt, że była pierwszym konfliktem, w którym zachodnie mocarstwo mierzyło się z „orientalnym” przeciwnikiem na równych warunkach. Konflikt ten był nie tylko wydarzeniem politycznym i militarnym, ale również medialnym, aCzytaj dalej
Superbohaterski miszmasz: „Superman: 50 lat”
W ostatnim wpisie zestawiałem komiks Beniamin Frezus, wydany w Polsce w 1991 roku nakładem Old Baron S.A., z historią zawartą w jednym z numerów magazynu „Planet of the Apes”. Kontynuując wątek komiksów wydawanych w Polsce w dobie transformacji ustrojowej, dziś przyglądam się bliżej komiksowi Superman: 50 lat później, wydanemu wCzytaj dalej
Polska „Planeta małp”, czyli: Skąd wziął się „Beniamin Frezus”?
Polska doby transformacji ustrojowej. Wedle legendy założycielskiej polskiego kapitalizmu – złote czasy dla biznesu. W końcu każdy mógł wziąć sprawy w swoje ręce i rozkręcić własną działalność gospodarczą, a jeśli tylko miał łeb na karku, wkrótce opowiedzieć o swoich sukcesach na łamach tygodnika „Miliarder”. Wśród mrowia firm, jakie wówczas zakładano,Czytaj dalej
Motywy cyberpunkowe w kinie przełomu XX i XXI wieku. Studium trzech przypadków
Okres niespełna sześciu lat dzielących premiery Nemezis (Nemesis, 1992) i New Rose Hotel (1998, Abel Ferrara) stanowił dla cyberpunku cała epokę. Produkcja Pyuna stanowiła pierwszą poważną próbę przeniesienia estetyki i ducha „Ruchu” na ekrany, podjętą w czasach, gdy cyberpunk w jego klasycznym wydaniu nadal cieszył się sporą popularnością. Film FerraryCzytaj dalej
Civil Religion a amerykańskie kino głównego nurtu
Co nas drażni w amerykańskim kinie? Gdy przyjrzeć się ogólnodostępnym polskim portalom filmowym pod kątem amerykańskich produkcji główno-nurtowych można dostrzec ciekawą zależność – niesłabnące zainteresowanie tego typu kinematografią połączone z intensywną jej krytyką. Krytyka ta nie odnosi się – o dziwo – do wszystkich aspektów hollywoodzkiego kina będących konsekwencją jegoCzytaj dalej
Transujące roboty, skacowane miasta i klony Conana: Wstęp do problematyki mockbustingu
Był rok 1999, przełom listopada i grudnia – okres wzmożonego mikołajkowo-gwiazdkowego szału zakupów. Przedzierając się przez targowisko, będące ostatnim odcinkiem trasy wiodącej od mojego liceum do dworca autobusowego, w otaczającym mnie gwarze wyłowiłem słowo, którego nie spodziewałem się w tym miejscu usłyszeć – anglojęzyczni cudzoziemcy stanowili wszak wówczas w ChrzanowieCzytaj dalej
Shakespeare w amerykańskim kinie gatunków z lat 1945-1961
Stephen Crowl dokonał niegdyś podziału historii filmu szekspirowskiego na pięć „aktów”: epokę kina niemego, w której zrealizowano kilkaset produkcji na podstawie szekspirowskiego materiału, lata 30., w których w Hollywood podjęto pierwsze próby fuzji Shakespeare’a i kina popularnego, okres wzmożonej produkcji filmów szekspirowskich od zakończenia II wojny światowej do początku latCzytaj dalej
Trylogia Cyberpunkowa, Appendix: „New Rose Hotel” jako cyberpunk „tu i teraz”
New Rose Hotel (1998, Abel Ferrara) to ekranizacja drugiego z trzech opowiadań Williama Gibsona stanowiących przyczynek do Trylogii Ciągu. W utworach tych pisarz stopniowo rozwijał niepokojącą koncepcję świata znajdującego się pod władaniem ponadnarodowych korporacji pogrążonych w permanentnej wojnie o najmniejszy strzęp informacji, który mógłby przyczynić się do dokonania kolejnego przełomuCzytaj dalej
Trylogia Cyberpunkowa, Cz. 3: Prototypowy film cyberpunkowy
John Cawelti stwierdził niegdyś, że każdy gatunek przechodzi przez trzy stadia: okres początkowy, w którym kształtują się jego podstawowe wyznaczniki; fazę samoświadomości, cechującą się zgodnością oczekiwań twórców i widzów odnośnie tego, jakie elementy winny zawierać przynależące do niego utwory, w końcu zaś okres znużenia formułą, którego konsekwencją jest zmierzch gatunku.Czytaj dalej
Trylogia Cyberpunkowa, Cz. 2: Radość tropienia cyberpunkowych motywów
Pauline Kael zauważyła niegdyś, że „romantyczny aspekt kina nie tkwi tylko w opowieściach i postaciach przewijających się na ekranie, ale również w młodzieńczym marzeniu o spotkaniu kogoś, kto żywi takie same uczucia jak my, względem rzeczy, które właśnie obejrzeliśmy”, a kiedy tylko do takich spotkań dochodzi, więcej niż o dobrychCzytaj dalej
Trylogia Cyberpunkowa, Cz. 1: Nie dla głównego nurtu?
Cyberpunk relatywnie szybko wykroczył poza sferę literatury, na gruncie której się wykształcił, szturmem wdzierając do świata filmu, komiksu, gier, a nawet muzyki[1]. W przeciwieństwie jednak do rynku gier, tak fabularnych, jak i komputerowych, a do pewnego stopnia również i branży komiksowej, które poetykę i filozofię literackiego pierwowzoru transponowały zazwyczaj stosunkowoCzytaj dalej
Dyskretny urok socjalistycznego eskapizmu
Lato 1969 roku. Pokład „Świerczewskiego”. Słonce praży niczym w otwierających scenach „Upadku” Schumachera. W tle da się posłyszeć miarowy szum Wisły. Co jakiś czas ktoś potyka się o kolejne butelki płynnego chleba, radośnie wytaczające się spod leżaków. Za kamerą krzątają się Piwowarski i Barszczyński. Przed kamerą zasiada nieśmiertelny tandem Maklakiewicz-Himilsbach.Czytaj dalej
Jak… wprowadzić porno w obręb popkultury
Od ponad trzech dekad obserwujemy proces stopniowego przenikania pornografii do kultury popularnej. Autobiografia największej gwiazdy pornobiznesu znakomicie wpisuje się w ten trend, zarówno jako jego świadectwo, jak i jeden z elementów. Pornografia towarzyszy człowiekowi od czasu, kiedy pierwszy kromaniończyk odkrył, że modelując kawałek gliny, kamienia kredowego czy mamuciego zęba, możeCzytaj dalej
Postapokalipsa w sosie bolognese
Tajemnicą poliszynela jest, że filmy kręci się, by zarobić. Optymalna formuła gatunkowa, pozwalająca na osiągnięcie maksymalnych zysków, przy jednoczesnej minimalizacji kosztów, to filmowy święty Graal, którego poszukiwaniom poświęciły życie nieprzebrane rzesze producentów. Wpływowa niegdyś myśl Theodore’a Adorno, podług której w ramach przemysłu kulturalnego toczy się permanentna gra między standaryzacją iCzytaj dalej
Szaleńczy śmiech sierżanta Steinera
Nad polem bitwy unosi się dławiący dym. Gęstą zawiesinę przecinają świszczące pociski. Rytmiczny stukot bębnów karabinów maszynowych i huki wystrzałów zagłuszają jęki konających i pokrzykiwania nawołujące do ataku. Pociski artyleryjskie rażą w niemieckie pozycje, raz za razem wyrzucając w powietrze grudy ziemi. Żołnierze miotają się w nieładzie między okopami aCzytaj dalej
Superpatriots vs. Japanazis: Komiks superbohaterski w czasie II wojny światowej
Symboliczne przedstawianie starć z ideowym i politycznym wrogiem USA na kartach komiksu ma tradycję sięgającą II wojny światowej. Branżę komiksową w przeważającej większości cechowały nastroje interwencjonistyczne – w czym niewątpliwą rolę odgrywał fakt, że znaczna część jej pracowników miała pochodzenie żydowskie – toteż niektórzy bohaterowie opowieści obrazkowych ścierali się zCzytaj dalej