Podczas prelekcji poświęconej figurze jakuzów w japońskim kinie odnosiłem się m.in. do filmowego tropu „płaczącego jakuzy”, którym omówiłem na przykładzie filmu Wspomienie matki (Mabuta no haha, 1962, Tai Katō). Film Katō jest remakiem produkcji o tym samym tytule z 1931 roku, będącej z kolei adaptacją sztuki Shina Hasegawy. Opowiada historięCzytaj dalej
Tag: Japonia
Pionierski film ninkyō eiga i melodramat o człowieku, który musi
Teatr życia: Hishakaku (Jinsei gekijō: Hishakaku, 1963, Tadashi Sawashima) zapisał się w annałach japońskiego kina jako film, który zapoczątkował boom na ninkyō eiga – osadzone w epokach Meiji (1968-1912) i Taishō (1912-1926) opowieści o szlachetnych jakuzach, rozdartych między uczuciami a zobowiązaniami wynikającymi z kodeksu honorowego japońskiego półświatka. Komercyjny sukces filmuCzytaj dalej
Pierwsza (prawdopodobnie) fontanna krwi w japońskim kinie
Nie wiem, czy wśród miłośników japońskiego kina, zwłaszcza kina gatunkowego, znajdzie się choć jedna osoba, która przynajmniej raz nie zetknęła się z efektem fontanny krwi. Próbując prześledzić proces otwierania się japońskiego kina na przemoc, która eksplodowała w nim na przełomie lat 60. i 70. XX wieku, poszukuję (między innymi) pierwszegoCzytaj dalej
Rika, Ken Takakura i autotematyzm Tōei
Na wideo wyświetlającym się pod wpisem możecie obejrzeć pierwszą scenę filmu Zubekō banchō: Zange no neuchi mo nai (1971, Kazuhiko Yamaguchi) dystrybuowanego na Zachodzie jako Delinquent Girl Boss: Unworthy of Penance. To czwarta, a zarazem ostatnia, część serii filmów wytwórni Tōei o przygodach – za każdym razem innej, ale ciągleCzytaj dalej
Rozdział o kinie japońskim w polskojęzycznej książce z 1938 roku
Jak być może wiecie (zwłaszcza osoby, które są tu dłużej), od dość dawna zbieram materiały poświęcone japońskiemu kinu z polskiej prasy okresu międzywojennego. No i trochę ich już uzbierałem. Do dziś nie sądziłem jednak, że natknę się na informacje o japońskim kinie w ówczesnej publikacji książkowej. A natknąłem się. ICzytaj dalej
Kobieta-jakuza w serii „Hazardzistka Czerwona Piwonia”
Prezentując fragment filmu Seks i furia (Furyō anego den: Inoshika Ochō aka Sex & Fury, 1973, Norifumi Suzuki), kontrastowałem jego bohaterkę z protagonistką realizowanej w latach 1968-1972 serii Hazardzistka Czerwona Piwonia (Hibotan bakuto aka Red Peony Gambler). Bohaterka serii, Oryu, wypiera swą (konwencjonalnie rozumianą) kobiecość, przekonana, że, aby móc funkcjonowaćCzytaj dalej
„Seks i furia” i zmiana w postaci filmowej kobiety-jakuzy
W klasycznych filmach o jakuzie kobiety odgrywały rolę marginalną – zazwyczaj były to ukochane głównego bohatera, który poświęca miłość w imię zemsty. W połowie lat 60. ubiegłego wieku w kinie o jakuzie pojawił się nowy typ bohaterek – należących do półświatka wędrownych hazardzistek, doskonale radzących sobie w kościach i kartach,Czytaj dalej
Paweł Sapieha o spotkaniu z Katsutarō Inabatą
Z postacią Katsutarō Inabaty, żyjącego w latach 1862-1949 przedsiębiorcy z Kioto, zetknąłem się po raz pierwszy ponad dekadę temu, rozpoczynając swą wieloletnią przygodę z badaniem początków kina w Japonii, jako że był on jednym z jego pionierów – importerem kinematografu i organizatorem wczesnych pokazów filmowych w swej ojczyźnie. Pewnego razuCzytaj dalej
Podejrzani „Brytyjczycy” w pewnym japońskim filmie z czasów II wojny światowej
Niedawny fanpejdżowy wpis o chińskich aktorach wcielających się w Amerykanów w chińskim filmie z 1952 roku cieszył się sporym powodzeniem, toteż uznałem, że może Was zainteresować inna ciekawostka w temacie odgrywania postaci z innych grup etnicznych lub innej narodowości w wiekowym azjatyckim kinie. Tym razem rzecz dotyczy w głównej mierzeCzytaj dalej
„Japońska ekspedycja antarktyczna” i filmowe okrucieństwo względem zwierząt
„Co to za stary film tu pokazujesz?” – możecie zapytać. Jeśli byście to zrobili, to pewnie odpowiedziałbym: „Ano stary, i ciekawy, choć jednocześnie smutny”. Bo mam tu dla Was coś z dziedzin historii polarystyki, japońskiego kina i, niestety, okrucieństwa względem zwierząt. Wszystko to dotyczy japońskiej wyprawy na biegun południowy zCzytaj dalej
Daniel Olbrychski o funkcji szoguna w feudalnej Japonii
Jakiś czas temu na mój dysk trafił pressbook do filmu Stara baśń z 2003 roku w reżyserii Jerzego Hoffmana. I nieironicznie uważam, że jest to bardzo fajny pressbook – pokaźny (56 stron), przejrzysty, schludny, informacyjny i po brzegi wypchany cytatami z osób zaangażowanych w realizację filmu. Dla dziennikarzy rzecz idealna,Czytaj dalej
[Wideo] Prezentacja książki Polskiego Towarzystwa Badań nad Filmem i Mediami: „Początki kina w Japonii”
20 kwietnia 2021 roku miałem przyjemność wziąć udział w organizowanym przez wrocławski oddział Polskiego Towarzystwa Badań nad Filmem i Mediami spotkaniu online wokół mojej książki Początki kina w Japonii na tle przemian społeczno-politycznych kraju. Podczas spotkania – które prowadził prof. Leszek Pułka, prezes wrocławskiego oddziału PTBFM – powiedziałem co niecoCzytaj dalej
Przekłady literatury japońskiej z „Przekroju”
Przed dwoma tygodniami zamieściłem tu wpis z informacją, że w cyfrowym archiwum „Przekroju” można przeczytać opowiadanie W gąszczu Ryūnosukego Akutagawy w przekładzie (z czeskiego!) Jacka Balucha z 1961 roku. Nie był to jedyny przekład literatury japońskiej opublikowany na łamach „Przekroju”. A że wspomniany wpis wzbudził jako takie zainteresowanie, uznałem, żeCzytaj dalej
Broszura z przeglądu japońskiego kina w ZSRR w 1929 roku
Być może będzie to dla części z Was niespodzianką, ale pierwszym „zachodnim” (w szerokim rozumieniu) państwem, w którym wyświetlono większą liczbę japońskich filmów był Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich. W 1928 roku Teinosuke Kinugasa przywiózł tam swoje Rozdroża (Jūjiro, 1928), z którym dopiero później udał się do Niemiec. W tym samymCzytaj dalej
Beletrystyka, Film, Japonia, Kino (w) Japonii, Kultura Japonii, Prasa z lamusa, Wygrzebane w archiwach
Przekład „W gąszczu” Akutagawy z „Przekroju” z 1961 roku
Wygląda na to, że skoro już przypomniałem sobie o istnieniu cyfrowego archiwum „Przekroju” i znów w nie wsiąkłem, będę co jakiś czas prezentował Wam co lepsze znaleziska. Na dziś mam dla Was ciekawostkę z pogranicza literatury i filmu. Nie od dziś wiadomo, że japońskie kino zostało dostrzeżone na świecie dopieroCzytaj dalej
„Budda”, czyli epicki film biblijny po japońsku
Fakt, że japońska kinematografia wywierała wpływ na zachodnie kino, jest dość dobrze znany, głównie za sprawą fali remake’ów japońskich filmów z początku XXI wieku. Kwestią mniej znaną – i właśnie dlatego zwracam na nią uwagę, kiedy tylko mogę – jest to, że niemal od początku istnienia japońskiej kinematografii tamtejsi filmowcyCzytaj dalej
[Wideo] Ludzie z żelaza: Japoński filmowy cyberpunk
W grudniu 2020 roku miałem przyjemność wziąć udział w Forum Filmu Japońskiego, organizowanym przez Instytut Filmu, Mediów i Sztuk Audiowizualnych Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz tamtejsze Koło Naukowe Studiów Azjatyckich i Międzywydziałowe Koło Filmoznawców i Medioznawców. Na trzydniowe wydarzenie składały się studencko-doktorancka konferencja naukowa oraz trzy prelekcje online –Czytaj dalej
[Wideo] Osobliwości japońskiego kina
W maju 2020 roku miałem przyjemność wziąć udział w projekcie DKF Online zorganizowanym przez działające przy Centrum Sztuki Współczesnej w Toruniu kino Centrum. Był to cykl transmitowanych na Facebooku rozmów o filmach i serialach, które prowadził Radosław Osiński. Wśród zaproszonych gości znaleźli się m.in. Sylwia Kołos, Krzysztof Abriszewski, Michał OleszczykCzytaj dalej
[Wideo] Co ogląda się w Japonii?
W 2019 roku miałem przyjemność organizować we współpracy z Dolnośląską Biblioteką Publiczną im. Tadeusza Mikulskiego we Wrocławiu i Stowarzyszeniem Badaczy Popkultury i Edukacji Popkulturowej „Trickster” cykl popularyzatorskich prelekcji „Oblicza japońskiego kina”. Odbyło się łącznie osiem spotkań, podczas których opowiadałem m.in. o fenomenie Godzilli, filmach o jakuzach, jidai-geki i cenzurze wCzytaj dalej
Wielcy japońscy reżyserzy filmowi… z XVIII wieku?
Jak część z Was wie, od jakiegoś czasu próbuję rozeznać się w kwestii obecności materiałów dotyczących sytuacji kina w Japonii w polskiej prasie (głównie filmowej) okresu międzywojennego. Swoje pierwsze znaleziska zamieściłem na pierwotnej wersji bloga już w 2014 roku, później zaś – bez afiszowania się na fanpejdżu – sukcesywnie dodawałemCzytaj dalej
Odkryte w archiwach: „Dlaczego to zrobiła?”
Dlaczego to zrobiła? (Nani ga kanojo o sō saseta ka, 1930, Shigeyoshi Suzuki) to film odkryty w archiwach – literalnie i stosunkowo niedawno. Przez ponad sześćdziesiąt lat od chwili premiery sztandarowe dzieło nurtu filmu tendencyjnego (keikō eiga) było znane wyłącznie za sprawą materiałów prasowych z epoki, wspomnień uczestników projekcji iCzytaj dalej